- Czy sauna i łaźnia turecka to samo zdrowie?
- Czy są przeciwwskazania do korzystania z nich?
- Jaki wpływ ma sauna na naszą skórę?
- Czy osoby z trądzikiem różowatym powinny bezwzględnie unikać ciepłych pomieszczeń?
- Kiedy po zabiegach medycyny estetycznej mogę iść się „wygrzać”?
- Co zrobić by nie złapać grzybka?
- Dlaczego sauna może być doskonałą terapią przeciwstarzeniową?
I
Wpływ rytuału saunowego obejmującego naprzemienne „wygrzanie” z następującym chłodzeniem organizmu w większości przypadków wiąże się z dobroczynnym wpływem na układ krążenia. Taki trening naczyń krwionośnych, które zmuszane są do naprzemiennego rozszerzania się i obkurczania od lat zalecany jest osobom nie tylko zdrowym, ale także obciążonym kadriologicznie. Wizyty na saunie poleca się chorującym na nadciśnienie, chorobę niedokrwienną serca czy niewydolność mięśnia sercowego pod warunkiem leczenia zapewniającego kontrolę objawów klinicznych.
Korzyści w postaci mniejszych dolegliwości bólowych odczują także osoby zmagające się na co dzień z bólami grzbietu czy kostno-stawowymi (ostre stany zapalne są oczywiście przeciwwskazaniem do pobytu w saunie). Pozytywny wpływ na układ nerwowy pokazały badania przeprowadzone wśród osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, u których w ramach terapii stosowano zabiegi saunowe [1]. Podobnie pozytywne efekty w postaci zmniejszenia częstości bólów głowy obserwowano u osób cierpiących z powodu napięciowych bólów głowy [2].
II
Choć w naszym kraju widok dziecka w saunie jest raczej zaskakujący Finowie czy Rosjanie często całymi rodzinami (zabierając już 3-4 letnie dzieci) uczęszczają do sauny. W bazie PubMed nie ma żadnych dowodów naukowych, aby kąpiele saunowe niekorzystnie wpływały na dzieci czy osoby powyżej 70 roku życia. Nie opisano także wpływu teratogennego sauny na rozwijający się zarodek- co oczywiście nie daje zezwolenia na korzystanie z sauny kobietom ciężarnym [3].
III
Badania pokazujące wpływ sauny fińskiej na patofizjologię skóry wykazały korzystny wpływ regularnych wizyt w saunie na barierę ochroną jaką pełni naskórek. Dzięki czemu nasza skóra potrafi zatrzymać większą ilość wody i jest bardziej nawilżona. Poprawia się także zdolność przywracania odpowiedniego pH skóry, dzięki czemu stanowi ona odpowiednią barierą ochronna dla różnych czynników infekcyjnych. Zaobserwowano także zmniejszenie wydzielania potu w okolicy czołowej u osób korzystających regularnie z sauny [4].
IV
Co ciekawe… jako dermatolodzy, powtarzamy pacjentom z trądzikiem różowatym oraz rumieńcem na twarzy, aby unikali oni pobytów w saunie, jednak żadne badania kliniczne nie zostały przeprowadzone. Nasze zalecenia wydają się być oparte na obserwacji skóry, która po pobycie w cieple reaguje nasilonym zaczerwienieniem, któremu nieraz towarzyszy pieczenie. Do podobnych wniosków doszła grupa tureckich naukowców, którzy wykazali istotną statystycznie zwiększoną częstość występowania trądziku różowatego wśród kobiet, które zajmowały się pieczeniem chleba w piecach tandoor (wpływ wysokiej temperatury) w porównaniu do grupy kontrolnej [5].
V
Osoby regularnie korzystające z sauny (1-2 x w tygodniu) zgłaszają lepszą kondycję psychiczną, są bardziej zrelaksowane oraz śpią lepiej [6].
VI
Jeżeli korzystałaś z zabiegów medycyny estetycznej to w zależności od tego, co zafundowałaś swoje skórze powinnaś zaczekać zanim wejdziesz do sauny.
- Po podaniu toksyny botulinowej 7 dni
- Po podaniu kwasu hialuronowego w celu wypełniania tkanek lub po zabiegu mezoterapii okres bezpieczny to około 14 dni
- Po zabiegach złuszczających- mikrodermabrazji czy peelingach zaczekaj dodatkowe 7 dni od momentu, gdy skóra przestanie się złuszczać
- Po zabiegach laserowego zamykania naczyń zaczekaj nawet 1 miesiąc, gdyż niepotrzebny trening naczyniowy może doprowadzić do rekanalizacji, czyli ponownego otworzenia niektórych naczyń
- Po zabiegach laserami nieablacyjnymi, ultradźwiękami czy falą radiową odczekaj około 7 dni
- Podane wartości są orientacyjne i nie są poparte żadnymi badaniami klinicznymi, każdy producent leku/preparatu może zalecać nieco odmienne okresy po których możesz korzystać z sauny.
VII
Niestety z wiekiem metabolizm zwalnia, co powoduje, że mniej się pocimy i gorzej usuwamy z organizmu różne substancje toksyczne. Ich kumulacja w organizmie może przyczyniać się do rozwoju różnych chorób oraz przyspieszać proces starzenia. Możesz spowolnić ten niekorzystny proces dzięki regularnym pobytom w saunie.
VIII
Pamiętaj jednak, że niektóre chorobotwórcze organizmy lubią środowisko ciepłe i wilgotne. W saunie jesteś naga (zwykle) i spocona, stanowisz łatwy target dla niektórych gatunków grzybów, bakterii czy wirusów. Siadanie na ręczniku, noszenie klapek wydaje się być wystarczającą ochroną pod warunkiem, że Twoja skóra nie jest uszkodzona lub Twoja odporność znacznie osłabiona.
Wskazówka Kobiety kontra czas
Bibliografia: 1. Lennox RD, Cecchini-Sternquist M. „Safety and tolerability of sauna detoxification for the protracted withdrawal symptoms of substance abuse”. J Int Med Res. 2018 Nov;46(11):4480-4499. 2. Kanji G, Weatherall M, Peter R, Purdie G, Page R. „Efficacy of regular sauna bathing for chronic tension-type headache: a randomized controlled study”. J Altern Complement Med. 2015 Feb;21(2):103-9. 3. Olsson B. „Medical aspects on sauna bathing” Lakartidningen. 2018 Dec 18;115. pii: FDL7. Kowatzki D, Macholdt C, Krull K, Schmidt D, Deufel T, Elsner P, Fluhr JW. 4. Effect of regular sauna on epidermal barrier function and stratum corneum water-holding capacity in vivo in humans: a controlled study. Dermatology. 2008;217(2):173-80. doi: 10.1159/000137283. Epub 2008 Jun 5. 5. Ozkol H, Calka O, Akdeniz N, Baskan E, Ozkol H. „Rosacea and exposure to tandoor heat: Is there an association?” Int J Dermatol. 2015 Dec;54(12):1429-34. doi: 10.1111/ijd.12881. Epub 2015 Jul 14. 6. Hussain JN, Greaves RF, Cohen M M. „A hot topic for health: Results of the Global Sauna Survey”. Complement Ther Med. 2019 Jun;44:223-234.
Regularne korzystanie z sauny stanowi doskonałe uzupełnienie zdrowego stylu życia, przyczyniając się jednocześnie do spowolnienia procesu starzenia.
dr n. med. Aleksandra Żerdzińska