Przeczytaj poniższy tekst i bądź bezpieczny. Poznaj najważniejsze informacje o HPV – wirus brodawczaka ludzkiego. Zobacz jak możesz się zarazić, jakie są objawy i jak leczymy kłykciny kończyste w Derma Clinique.
HPV – wirus brodawczaka ludzkiego
HPV- Human Papilloma Virus – to bardzo rozpowszechniony wirus i do tej pory odkryto ponad 100 różnych odmian odpowiedzialnych za wywoływanie różnych chorób. Jedne wirusy brodawczaka powodują brodawki narządów płciowych, inne natomiast mogą powodować brodawki na skórze stóp i dłoni (popularnie zwane kurzajkami), inne zaś mogą być odpowiedzialne za rozwój nowotworów, w tym raka oskrzeli i raka szyjki macicy. Szacuje się, że 75% osób aktywnych seksualnie miało kontakt z wirusem HPV a większość nie wie o zakażeniu i przenosi HPV na swoich partnerów.
Ze względu na stopień zagrożenia dla zdrowia i życia wyróżnia się typy wirusa HPV wysokiego i niskiego ryzyka rozwoju nowotworu.
Wirusy o niskiej onkogenności, to takie, które bardzo rzadko związane są z transformacją nowotworową. Wirusy wysokoonkogenne to takie, które jeżeli przez dostatecznie długi czas będą zlokalizowane w komórkach organizmu mogą doprowadzić do zmian w ich metabolizmie i nadmiernego dzielenia się czyli transformacji nowotworowej. Stąd znajomość typu wirusa HPV odpowiedzialnego za wywoływanie zmian jest bardzo ważna.
HPV wysokiego ryzyka
To typy onkogenne: 16, 18, 26, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 73, 82. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia są typy 16 i 18. Zakażenie nimi znacznie podnosi ryzyko wystąpienia zmian prowadzących do rozwoju nowotworów:
- szyjki macicy, pochwy, penisa, odbytu
- jamy ustnej, krtani, oka, spojówki i innych
HPV niskiego ryzyka
To typy: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81, 89. Związane są ze zmianami skóry i błon śluzowych o charakterze:
- brodawek, np. w drogach oddechowych
- kłykcin kończystych
W przypadku brodawek narządów płciowych, czyli kłykcin kończystych wiedza, jaki typ wirusa nas zakaził ma znaczenie, gdyż rak szyjki macicy należący do najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet jest bezpośrednio związany z infekcją HPV.
Jeżeli na podstawie wykonanego badania okaże się, że wirus należy do grupy wirusów o dużym potencjale onkogenny oznacza to, że kobieta zarażona takim wirusem powinna pozostawać pod ścisłą obserwacją ginekologa. Mężczyzna u którego stwierdzono typ HPV onkogenny powinien poinformować o tym swoją partnerkę.
Czym są kłykciny kończyste?
Kłykciny kończyste, zwane także brodawkami wirusowymi narządów płciowych przyjmują postać od drobnych połyskujących grudek do dużych hiperkeratotycznych i różnokształtnych wykwitów barwy od cielistej do ciemnobrązowej. Kłykciny kończyste lokalizują się zwykle na błonach śluzowych narządów płciowych choć mogą lokalizować się także na błonach śluzowych jamy ustnej oraz w okolicach odbytu. W ponad 90% przypadków wywołane są przez wirus HPV 6 oraz 11 należące do wirusów o niskim typie onkogennym. Okres od zakażenia komórki do pojawienia się klinicznych zmian wynosi od 6 tygodni do 8 miesięcy (średnio 3 miesiące) co utrudnia leczenie a także znalezienie źródła zarażenia.
Jak można zarazić się wirusem HPV – kłykciny kończyste
Wirus HPV szerzy się przez bezpośredni kontakt skóry lub błon śluzowych. Największym problem w ograniczeniu ilości zakażeń jest fakt, że infekcja HPV w większości przypadków przebiega bezobjawowo i brak specyficznych symptomów powoduje, że nosiciele wirusa nie są świadomi zakażenia i jednocześnie są źródłem zakażenia dla innych.
Nieświadomi zarażenia partnerzy seksualni mogą być źródłem zarażenia, wirus HPV w stanie uśpienia może przebywać w zakażonych komórkach i nie dawać objawów, ale jednocześnie może być źródłem zakażenia dla partnera!
Osoby, które zgłaszają się do gabinetów dermatologicznych czy ginekologicznych ze zmianami na narządach płciowych bardzo często są zawstydzone i przerażone, że zaraziły się „taką” chorobą. Bardzo często uspakajam swoich pacjentów, tłumacząc, że jedni mają brodawki na stopach inni na narządach płciowych i to się po prostu zdarza i nie trzeba być rozwiązłym seksualnie, aby zarazić się wirusem HPV. Choć duża i częsta zmiana partnerów seksualnych zwiększa ryzyko zakażenia HPV.
Diagnostyka zakażeń wirusem HPV
Rozpoznanie kliniczne zmian wywoływanych przez HPV jest w większości przypadków możliwe dla specjalisty dermatologa – wenerologa lub ginekologa na podstawie oglądania zmian na skórze lub na błonach śluzowych. W przypadku trudności w rozpoznaniu czasem lekarz może pobrać zmianę do badania histopatologicznego, gdzie pod mikroskopem można potwierdzić rozpoznanie. Te metody jednak nie pokazują, który typ wirusowa spowodował zmiany: wysoko czy niskoonkogenny co ma duże znaczenie dla zdrowia i życia.
Diagnostyka molekularna zakażeń wirusem brodawczaka pozwala wykryć 30 patogennnych anogenitalnych typów HPV, w tym typu wysokoonkogenne.
Test HPV 30 jest łatwym i wiarygodnym narzędziem pokazującym jaki typ wirusa wywołał zmiany chorobowe. Lekarz pobiera wymaz lub zmienione chorobowo tkanki na odpowiednie podłoże transportowe i przesyła celem badania genetycznego. Na wynik badania oczekuje się do 10 dni roboczych.
Metody leczenia kłykcin kończystych
Każda osoba, u której zostanie postawione rozpoznanie kłykcin kończystych chciałaby jak najszybciej pozbyć się tych zmian. Metody leczenia można podzielić na zabiegowe oraz farmakologiczne.
Laser Co2
Laser chirurgiczny Co2 służy do bezpośredniego niszczenia tkanek zmienionych chorobowo. Wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym kremem (przy małych zmianach) lub nasiękowym (przy większych zmianach). Jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia kłykcin kończystych u kobiet i mężczyzn. Miejsca poddane zabiegowi goją się w ciągu 7-10 dni. Zwykle wystarczy jeden zabieg, choć zdarza się konieczność powtórzenia zabiegu jeżeli wszystkie zmiany nie zostaną usunięte całkowicie. Ponieważ jak wspomniano powyżej okres wylęganie brodawek może wynosić nawet 8 miesięcy oznacza to, że część zmian w okresie leczenie nie jest widocznych i mogą pojawić się po pewnym czasie. Ograniczeniem dla lasera Co2 jest ujście cewki moczowej u mężczyzn z uwagi na duże ryzyko krwawienia pozabiegowego.
Krioterapia
Zastosowanie niskiej temperatury do niszczenia tkanek zmieniono chorobowych jest jedną z częściej stosowanych metod leczenie kłykcin kończystych. Zabieg nie wymaga znieczulenia. Z uwagi na większą skuteczność laseroterapii w leczeniu kłykcin kończystych laser Co2 jest metodą preferowaną w Derma Clinique.
Miejscowe leczenie kłykcin kończystych wiąże się z aplikowaniem płynów lub kremów na zmiany chorobowe.
Podofilina
Substancja hamująca podziały komórkowe stosowana miejscowo w postaci kremu (lek Wartec) lub płynu (Condyline). Dużym ograniczeniem stosowania leku są miejscowe odczyny związane silnymi dolegliwościami bólowymi oraz pieczeniem.
Imikwimod
Substancja przeciwwirusowa oraz wzmacniająca miejscową odpowiedz immunologiczną. Występuje w postaci kremu o nazwie handlowej Aldara. Podobnie jak preparaty zawierające podofilinę może powodować duże odczyny miejscowe.
W gabinecie Derma Clinique polecamy stosowanie leku Alda w terapii miejscowej po zabiegach laserowych celem wzmocnienia odpowiedzi immunologicznej. Lek należy aplikować w bardzo małej ilości na miejsca, gdzie były kłykciny – dopiero po odpadnięciu strupków. ( Co drugi dzień !!!! częstsza aplikacja wiąże się dużym stanem zapalnym!!!)
Niestety przebycie i wyleczenie choroby powodowanej przez HPV (kłykcin kończystych czy kurzajek) nie daje żadnej odporności, co oznacza, że przy ponownym kontakcie z wirusem możemy znów się zarazić. W przypadku kłykcin kończystych prezerwatywa nie chroni w 100% przed zakażeniem, gdyż brodawki wirusowe mogą być zlokalizowane w okolicy wzgórka łonowego, pachwin oraz wokół i w obrębie odbytu.
Czy istnieją leki doustne oraz czy szczepienie chroni przed HPV?
Na rynku nie istnieją żadne leki doustne o udowodnionej skuteczności potwierdzonej w badaniach naukowych.
Dostępne są szczepionki chroniące przed określonymi typami wirusa. Szczepionka o nazwie handlowej Silgard 9 chroni przed przed 7 serotypami wirusa, które mogą wywołać nowotwór – HPV 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 oraz HPV 6 i HPV 11, w wyniku których mogą się wykształcić kłykciny kończyste.
Szczepienie cechuje się bardzo wysoką skutecznością w ochronie przed zakażeniem powyższymi typami wirusa HPV pod warunkiem, że jest wykonywane zanim organizm będzie miał kontakt z wirusem. Szczepienie osoby już zarażonej wzmaga mechanizmy obronne organizmu pomagając zwalczać infekcję HPV oraz chroni przed zarażeniem typami wirusa, z którymi organizm nie miał jeszcze kontaktu. Polecane jest więc także dla osób, u których rozpoznano infekcję HPV. Szczepienie składa się z 3 dawek leku podawanych w schemacie 0,2, 6 miesiąc.
Wirus HPV należy do wirusów przenoszonych drogą płciową i w przypadku rozpoznania jednej choroby przenoszonej drogą płciową wskazana jest diagnostyka w kierunku innych zakażeń (m.in. HIV, HCV, HSV, kiły, rzeżączki, chlamydii i mykoplazmy).
